Tag Archives: Mikel Antza

Posibilismotik oportunismora

berria.info,

http://paperekoa.berria.eus/iritzia/2014-08-12/014/001/posibilismotik_oportunismora.htm

MIKEL ANTZA ETXEGOIEN
ORREAGAKO KIDEA

Posible denaren artea dela, horixe da politikan irakasten den lehen gauza. Aske diren herrietan —beraz, politika konbentzionala egiten dutenetan—, horri buruzko inolako zehaztapenik gabe onar daiteke definizio hori.

Posible dena, hau da, politika, indar-harremanetan nagusitasuna lortzearren lehiatzen diren interes kontrajarrien arteko borrokan datza horrelakoetan, eta aurretik denek onartu duten legezkotasun bati loturik beti.

Gurea bezala okupatuta dauden herrien posibilismo politikoa, berriz, ezin da konbentzionala izan, ezin da bakarrik mugatu inperialismo zapaltzaileak indarrean jarrita daukan legezkotasunera; haren aurka egon behar du, hautsi egin behar du eta gainditu.

Posible denaren artea, horrelakoetan, askatasunera, independentziara daramaten aukera guztiak bilatzea eta aztertzea da. Horiek ezin dira inoiz aurkitu kanpotik inposatua den eta helburu bakartzat herri zanpatua suntsitzea daukan legezkotasun batean.

Mendean dauzkaten herrien posibilismoa oportunismo bihurtzen da inperioaren legezkotasunarekin mugatzen bada. Horren ondorioa da independentzia, hau da, nahitaezkoa den helburu estrategiko bakarra, albo batean uztea; oportunismo horrek, luzera begira eta halabeharrez, herriaren desagerpena dakar berarekin.

Bat egiten dute, horrenbestez, nahita edo nahi gabe, etsaiaren legea onartuz independentzia lortu nahi duenaren helburuak, batetik, eta mendean duen herria beste nazio bat dela onartzen ez duen totalitarismoarenak, bestetik.

Politikak, posibilismoak, inperialismoaren aurkako erresistentziak, indarrean dagoen legezkotasuna eta legezkotasunik eza uztartu behar ditu. Ezarrita dagoen legeari nolabait men egiteak ez du esan nahi oposizioa erabat egin behar denik ordena horren barruan, horrek larriki ahultzen baitu oposizio hori; hala eginez gero, uko egiten zaio askatasun nazionalari, nahiz itxuraz huraxe lortu nahi izan.

Politika indar-harremanak beti zure mesedetan aldatzea da; aurretik zenuen baino botere handiagoa lortzea. Zentzu horretan ulertu behar da posibilismoa: Euskal Herriaren aldeko zentzuan.

Kontua ez da Madrildik diru sorta bat ekartzearen edo atez ateko zabor-bilketa ezartzearen aurka egotea —askatasuna lortzeko borrokan, baliagarria da inposatutako legezkotasuna, hala nola hark sortu dituen instituzioak—, baina lorpen horiek ezin dira politikoki posibilistatzat hartu, ez baitute indar-erlaziorik aldatzen.

Independentzia lortzeko, baliagarritasun horrek norberaren estatua berreskuratzeko estrategia baten barnean txertatua egon behar du, etsaiaren lege-sistema gaindituz. Estrategia hori ilegaltasunetik abiatuta soilik egin daiteke, berezko eta herriaren instituzio batetik abiatuta.

Oso ezberdina da gurea bezalako herri menderatu batek dena delako botere-maila bat lortzea, nahiz eta Autonomi Estatutu bat izan, baina berak irabazitakoa, inposatu eta kontrolatzen duena, edo botere hori beste batek emandakoa izatea, Espainiako Konstituziotik eta Gorteetatik datorrena izatea.

Botere horren zilegitasuna eta legezkotasuna norberarena edo beste batena da, hurrenez hurren, herriak behetik gora lortutakoa den edo herri horren integrazioa, asimilazioa eta desagerpena helburu bakartzat duen legezkotasuna inposatzen duenak emandakoa den.

Berezko estrategia, independentziarako estrategia ezin du kanpotik inposatutako legezkotasun batek mugatu, ez bailitzateke askatasunerako estrategia bat izango. Eta estrategia bat ez izateak etsaiarena garatzea dakar, berarekin kolaboratzea.

Gobernu bat, une honetan ez daukagun gobernu bat, estatu eraginkor bat izateko beharrezko eta nahitaezko osagaietako bat da; beste estatuek subjektu politikotzat hartuko dutena, atzean herri bat duelarik nazioarteko gatazka bat sortzeko gai delako.

Herri bat badugu, lidergo bat badugu, herri izate horrek herritarren arteko konfiantza eta elkartasun bat sortzen badu —oraindik ere baditugu baliabide horiek— eta funtzionatuko duen gobernu bat badugu, herriak baimendu, onartu eta estimatuko duena gobernu horrek herriaren eskaerak bereak egiten dituelako eta askatasuna lortzeko kontsigna argiak ematen dituelako, lortuko dugu independentzia.

Euskal Herriak une bakoitzean modu egokienean derrigorrean erabili eta zuzendu behar den arma bat dauka: herriaren indarra. Estrategikoa ez dena da posibilismo oportunista (helburu eskasak eta inposatutako legezkotasunak baimenduak) indar horrekin uztartzea. Indar hori bere ahalmenari dagozkion eta merezi duten helburuak lortzeko erabili behar da; independentzia lortzeko, adibidez. Nire lagun batek dioen moduan, Euskal Herriak inoiz ez dio ezetz esan eskatu zaionari.

Independentzia lortzeko, politikak edo posible denaren arteak derrigorrean urratu behar du inperialismoaren legezkotasun ofiziala, eta askatasuna ezin daiteke lortu herriaren indarrik gabe. Ondorioa bakarra da, hortaz: herria legezkotasun totalitarioaren aurkako bideetatik zuzendu behar da; independentzia lortu nahi dutela gero eta gutxiagotan esaten dutenak egiten ari direnaren guztiz kontrakoa.

 

Bakea eta normalizazio politikoa

berria.info, ,

http://paperekoa.berria.info/iritzia/2014-02-11/004/001/bakea_eta_normalizazio_politikoa.htm

2014-02-11

Bakea eta normalizazio politikoa

MIKEL ANTZA ETXEGOIEN

ORREAGAKO KIDEA

Herri baten egoera naturala eta normala askatasunean bizitzea da. Egoera kontrakoa denean, edo herri izateari uko egin dio edo kanpotik inposatutakoa da. Hori beti indarrez, biolentzia erabiliz egiten da; agerikoa batzuetan, eta «demokraziaren» mozorroarekin beste batzuetan. Beti dago biolentzia inposaketa horren atzean: armen bidez konkistatua eta okupatua dagoen herri bati bere independentzia ukatzea biolentzia da beti.

Bakea eta normalizazioa guztien ahoan dago azken urteotan. Espainiaren boterea gurean kudeatzen ari diren alderdi politiko guztiak ari dira kalaka horretan. Baina, zer da bakea eta normalizazio politikoa? Zergatik da beharrezkoa Euskal Herrian, Frantzia eta Espainian horren beharrik ez duten artean?

Bizikidetzan oinarritzen dute guztiok bakea eta normalizazio politikoa; bakea apolitikoa izan behar omen da; ezin omen da proiektu politiko baten zerbitzura egon. Baina gure bakea (independentzia) urratu zuen Espainiaren batasun ukiezina proiektu politiko bat da. Orain, aldiz, bakea ezin omen da urraketa horren kontrako proiektu politiko batean (askatasuna) oinarritu.

Bakea eta normalizazio politikorako lehen baldintza bizitza eta giza eskubideen errespetuan datzala diote batzuek. Baina ni ez naiz herri aske batean bizi; nire bizitza askatasunean bizi nahi dut eta nire herria aske ez den artean ni ez naiz libre sentitzen. Nik ez ditut Espainiak edo Frantziak «banatzen» dituzten giza eskubiderik behar, ez direlako nire (gure) eskubideak; Euskal Herri independente batenak behar ditut. Historiak, logikak, normalizazio politikoak eta demokraziak beste hau diote: ez dago independentziarik gabeko bake eta normalizazio politikorik.

«Demokraziak ez ditu sortzen giza eskubideak; giza eskubideek sortzen dute demokrazia. Demokrazia herriaren botere politikoa da, eta ez dago herriaren botererik oinarrizko giza eskubiderik gabe. Autodeterminazio-eskubidea herri guztiek berez duten giza eskubide oinarrizko bat da. Beraz, askatasun nazionala eta autodeterminazio-eskubidea beti dira demokratikoak».

Lehen baldintza askatasuna da, hortaz. Askatasunean bermatzen ditu gobernu edo Estatu batek bere herritarren bizitza eta giza eskubideak. Hauek Estatu arrotz batek «bermatzen» dituenean, egoera eta bizitza ez dira «normalak», zerbaitek huts egiten du, eta hori konpondu egin behar da: independentziaren alde lan eta borroka egin behar da.

Beste batzuek diote «euskal etxea» guztien artean eraiki behar dela, etxerik nahi ez dutenekin elkarlana bultzatuz. Euskal etxea nahi ez duenak beste etxe bat du: Espainia; ez du zertan eraiki beste bat. Hemen bizi garen guztiok ez dugu etxe berdina nahi. Guk badugu gurea baina okupatua dago; ezinezkoa da «guztion arteko errespetua eta elkartasuna». Gurea guk berreskuratu behar dugu: euskal etxea nahi dugunok. Hori da errespetua eta elkartasuna. Independentzia ezin da adostu Euskal Herria desagerrarazi nahi dutenekin.

Euskadi Irratian «buruzagi» bati egindako elkarrizketa bat entzun nuen; esatariak galdegin zion ea akordioak guztion artean adostu behar izate hori ez ote zen arerioari beto eskubidea aitortzea. Honela erantzun zion: «Abertzaleok Eusko Legebiltzarrean gehiengoaren iritzia inposatzea erraza dugu, baina hori ez litzateke ona izango euskal gizartearentzat». Ihes egin nahi izan zion galderari baina arrazoia zuen esatariak: horri beto eskubidea deitzen zaio.

Zer da ba ona euskal gizartearentzat, menpekotasunean bizitzea? Independentzia ez den beste estatus bat adostea? Independentzia gure herri izaera ukatzen digutenekin adostea ezinezkoa da, zentzugabekeria da.

Herri baten independentzia ez dago gehiengo eta gutxiengoen jokoaren baitan. Gehiengoak eta gutxiengoak fabrikatu edo eraiki egin daitezke eta egiten dira. Konkistatzaileek, herri bat armen bidez garaitu ondoren, lurraldea zatitzen dute, kolonizatu egiten dute eta bere demografia aldatu. Bertako erakundeak suntsitu, eta hegemonikoa den bertako kultura eta hizkuntza baztertu, alboratu, bigarren maila batean jartzen dituzte. Horrek ez du esan nahi, ordea, koloniek herri izateko eskubidea galtzen dutenik, ezta bere hizkuntza eta kultura propioa zein den ahantzi behar dutenik ere.

Beraz, gutxiengoan ere, bere borondatez uko egin ezean, herri batek ez du sekula galtzen independentzian bizitzeko nahia eta beharra, eta gehiengo batek ezin dio inoiz inposatu ukazio hori.

Duela pare bat hilabete joan zitzaigun Labaien jauna; hurrengo egunean entzun nuen Euskadi Irratian berari aurretik egindako elkarrizketa bat. Euskararen egoera eta bere etorkizunari buruz ari ziren. Honela mintzatu zen: «Begira, agian astakeri bat esango dut, baina hizkuntza bat inposatu egin behar da».

Ez Ramon, ez; ez zenuen astakeriarik esan. Munduko herri guztiek inposatzen dute bere hizkuntza beraien lurraldean, naturaltasun osoz, hezkuntza sistema erabiliz. Gu gara salbuespena. Bi hizkuntza ezin dira berdintasunean elkar bizi lurralde berean; beti izango da bat hegemonikoa eta bestea menpekoa. Hegemonikoa bihurtuko da atzean estatu baten indarra duena, inposatzen dena.

Euskal hiztunak gutxiengo bat gara. Uko egin behar al diogu gure hizkuntzari? Batzuen aburuz, independentzia nahi dugunok ere gutxiengoa gara. Hori horrela izanik ere, ezabatu egin behar al da Euskal Herria munduko herrien zerrendan?

Ez; hizkuntza bat inposatu egiten da, eta independentzia ezarri. Estatua berreskuratu behar dugu horretarako. Bide hori, bake eta normalizazio politikoa independentzia dela sinesten dugunok soilik egin behar dugu. Herri honek badu horretarako indarra; askotan erakutsi du.

Independentzia helburu bakartzat duen eta herri-indar hori egoki erabiliko duen beste lidergo politiko bat da behar duguna.