Category Archives: nabarralde.com

Analfabetismo ideologikoa

nabarralde.com,

http://www.nabarralde.com/es/egunekoa/4232-analfabetismo-ideologikoa

Joxe Manuel Odriozola

Bitxi samarra dirudi aukeratu dudan izenburuak, baina gure gaztetako testuinguruan ez bezala, gaur egungo gizarte-ezaugarririk nabarmenetakoa da morrontza ideologikoaren fenomenoa. Analfabetismo digitalaz asko hitz egiten da gaur egun eta gure belaunaldiak badaki zerbait horri buruz. Analfabetismo ideologikoari dagokionez, esan dezagun, ideologien arteko harremanak kudeatzeko behar hainbateko gaitasun kritikorik ezaren ezaugarria izango litzatekeela kontzeptu hori egokien definitzen duena. Mundu ideologikoan bizitzeko eta jarduteko desarmaturik dabilen pertsona izango genuke, nolabait esateko, analfabeto ideologikoa. Bistakoa denez, analfabetismo ideologikoak lotura zuzena dauka ideologia dominatzailearekin: hauxe du iturri eta elikagai.

Analfabetismo ideologikoak Euskal Herrian har ditzakeen forma batzuk, adierazpen batzuk, begiz jo nahi nituzke artikulu honetan. Nola gauzatzen den gure artean. Zertan hezurmamitzen den. Zerrenda moduko bat egingo dut horretarako, auzi batzuetan nola gauza litekeen iradokitzeko.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke Egunkaria-ren auzian justiziarik ez dela egingo uste izatean, epaiketa antolatu dutenak justizia egin dezaketenak direla iradokitzen duen neurrian. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke euskaldunoi egiten zaizkigun gainerako epaiketa guztietan justiziarik ez dela egiten uste izatean, epaiketa antolatu dutenak justizia egin dezaketenak direla iradoki dezakeenez. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke nazio zapaltzaileko epaile nazionalistek nazio zapalduko akusatu eta etsai nazionalistei justizia egin diezaieketela pentsatze hutsean.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke estatu etnozentriko batek bere nazio-etniaren identitate-ezaugarriak berez dagokion nazio-lurraldeaz gaindi (Euskal Herrian, Katalunian…) inposatu arren estatu hori demokratikoa -zuzenbide estatua- izan litekeela uste izatean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke espainol edo frantses izatera behartzen gaituzten neurrian bakarrik onartzen gaituzten estatu etnozentrikoekin harremanak eduki nahi izatean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke Euskadiren nazio-eraikuntzan ari dela usten duenaren jokaeran, Euskadirentzat egiten duen gauza bakoitzeko Espainiarentzat halako ehun egin dituela ohartzen ez delako.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke GAL eratu zuen alderdi politikoko kide batek GALen ekintzak gaitzestean demokraziaren zigilua daukala pentsatzean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke munduko berrehun bat estaturen biolentzia legez zilegi eta demokratikoa dela uste dugunean eta gainerako sei mila herri zapalduren (balizko) biolentzia etikaren aurkakoa dela iriztean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke estatu espainolaren eta frantsesaren uneoroko biolentzia legal erakundetua Euskal Herrian zilegi eta bidezkoa dela uste duenaren baitan. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke Euskal Herriko orainaren baitan iraganeko okupazio, genozidio eta etnozidioen ondorioak antzemateko gaitasunik ez duenaren ikuspegian. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke humanismoaren eta etikaren izenean estatu etnozentrikoari erantzuteko euskal herritar batzuek eragindako hilketen aurrean herri hau isilik eta konplizitatean egon dela pentsatzen duenaren buruan.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke eskubideak jatorrizko hizkuntzaren, kulturaren, lurraldearen, historiaren eta identitatearen herriari dagozkiola pentsatu ordez duela mende gutxi batzuk gainjarritako estatu etnozentrikoek ematen dizkiguten hiritartasun-eskubideetan daudela pentsatzen dugunongan. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke, munduko ehunen bat estatuk gehiengo parlamentarioaren izenean gutxiengoen sei mila bat hizkuntza, kultura eta herri-identitate hiltzeko eskubidea dutela pentsatzen duenaren burubidean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke sistemarik onena estatu etnozentrikoen parlamentuko gehiengoak ezarritako etnozidio-politika dela uste duenarengan.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke aniztasunaren, demokraziaren eta elkarbizitzaren izenean estatu etnozentrikoek gurean inposatu dizkiguten hizkuntzak, kulturak, historiak, lurraldeak eta identitateak euskaldunonak bezain hemengoak eta zilegi direla pentsatzen dugunean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke pluraltasunaren izenean Euskal Herrian beste nazio bateko alderdi politikoek, edozein erakundek eta pertsonek nazio-identitateari dagokionez interesatzen zaiena egiteko askatasuna eta eskubidea dutela uste izatean.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke herri euskaldunaren egungo kinka batez ere frankismoak eragindakoa dela pentsatzen dugun bakoitzean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke, onkeria tarteko, etorkinen eta kolonoen jokabideak bereizteko gaitasun askirik ez daukanaren baitan. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke euskotarrak edo espainieraz bizi diren abertzaleak -espainol izan nahi ez duten espainolak- herri euskaldunaren arerio baino areago lankide fin direla uste izatean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke euskaldunok euskaldun gisa -alegia, geure hizkuntzan eta ez beste inorenean- bizitzeko eskubide osoa daukagula dudatan ipintzen duenaren burubidean.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke hizkuntzak ez direla inposatzen uste duenarengan. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke euskara ez dela inposatu behar dioenaren irizpideetan. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke «Erdara ere hemengoa da, gero!» formulazio ideologikoa egia hutsa dela uste duenarengan. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke espainol euskaltzaleak edo euskaltzale espainolistak benetan euskararen eta herri euskaldunaren alde dihardutela uste izatean. Analfabetismo ideologikoa egon daiteke hemengo espainiarren eta frantsesen mundu linguistikoan eta kulturalean integratzeko kontzientzia-arazorik sentitzen ez duen euskaldunaren portaera soziolinguistikoan.

Analfabetismo ideologikoa egon daiteke munduko herri guztiek, Euskal Herriak barne, autodeterminatzeko duten eskubidea zalantzapean ipintzen duenaren irizpideetan.

Maquiavelo independentista

nabarralde.com,

http://www.nabarralde.com/es/eztabaida/11568-maquiavelo-independentista

Héctor López Bofill

Entre las diversas aportaciones que se atribuyen a Maquiavelo destaca que fue uno de los primeros autores en distinguir entre moral y política y, de hecho, en admitir que las reglas de la política, dedicada a la asunción del poder y su mantenimiento, son incompatibles con las reglas de la moral, o al menos de la moral cristiana, que era el marco mental del que Maquiavelo buscaba emanciparse. La reflexión viene a cuento aplicada al objetivo del Estado catalán porque el discurso hegemónico está llegando a unas cotas de defensa de la razón moral que pueden acabar frustrando el objetivo independentista. La razón no sirve de nada si no culminamos la secesión y no consolidamos el nuevo marco político. Por eso siempre he desconfiado tanto de la estrategia de dilatar el proceso para “cargarse de razones”, porque esto se está convirtiendo en un mantra de los convencidos para afianzarse en su fe, pero es ingenuo pensar que tenga ninguna relevancia para la comunidad internacional, que es la que debe reconocer la nueva entidad soberana. Puestos a ser pragmáticos, hay que recordar que, a pesar de todos los discursos sobre la legitimidad democrática que operan en Cataluña y, curiosamente, que se exhiben ante un Gobierno español que no está dispuesto a permitir que ninguna mayoría democrática se exprese sobre la cuestión, para crear un Estado hace falta una declaración y, sobre todo, que los otros estados te reconozcan la soberanía. En la inmensa mayoría de los estados existentes la independencia no se ha producido debido a un referéndum, sino como consecuencia de alcanzar el control sobre un territorio, una población, y articular un aparato de gobierno, además de saber jugar con los intereses de las potencias de cada época que salen beneficiadas de la nueva realidad política ya sea porque tienen un nuevo aliado o porque la secesión ha contribuido a debilitar al adversario.

Por eso, en mi opinión, es tan nociva y tan cándida la autoexigencia de grandes mayorías para materializar la ruptura que no se han exigido a ninguna comunidad política antes y que, de hecho, son un obstáculo fundamental para alcanzar el objetivo. La propia formulación de las preguntas encadenadas sobre el Estado y el Estado independiente que deberían someterse a consulta el 9 de noviembre de este año son fruto de esta autoexigencia moralista obsesionada en ampliar un consenso que puede llevar a la parálisis y al fracaso sin que ni siquiera sea necesaria la mediación española.

Porque en todo el debate sobre las mayorías y sobre la bondad de la independencia a menudo se olvida una obviedad: que para el independentismo sólo debería contar la independencia. Aquí no estamos formulando una teoría sobre el Estado ideal, sino que sólo se trata de ocupar un asiento en las Naciones Unidas con todas las virtudes y los defectos que puedan tener los demás estados, virtudes y defectos que ya discutiremos cuando disfrutemos de nuestras instituciones soberanas. En cambio, el discurso prevaleciente no se fundamenta sencillamente en la evidencia de que toda comunidad nacional aspira a maximizar la cuota de poder que representa tener un Estado, sino en la falta de calidad democrática española y en hacernos las víctimas porque “no podemos votar”. Seamos realistas, no poder votar quizá importe a alguien en la Europa occidental, a algún Estado transparente y civilizado del norte, pero con ello no se convencerá, por ejemplo, ni a Rusia ni a la República Popular China, que son los que no te deben vetar en el Consejo de Seguridad. De momento, como se lamentaba Sala i Martín en Davos, ha entrado en la UE Croacia, surgida de un conflicto cruento, y quizás entrará Serbia en un futuro cercano, responsable de una de los mayores carnicerías de la historia reciente. Y esta misma UE presiona para que no haya secesiones en sus miembros amenazando con dejar fuera de su ámbito nuevos estados surgidos de un proceso democrático. Quizá es que la UE sólo se interesará por los catalanes cuando seamos capaces de crear un foco de inestabilidad en Europa occidental (cosa que, por cierto, quizás también desvelaría el interés de Rusia y China), y por eso hay algo más que “no poder votar”, aunque sea más de lo que la moral independentista y su rastro de religiosidad puedan soportar.

EL PUNT – AVUI