1813ko agorrilaren 31n, genozidioa egin zuten Donostian, eta hiria suntsitu. Hori gogoratzeko, Trunboiren Oroit eta ohora sailetik hartutako zenbait bertso dakartzagu gaur.
Oroit eta ohora
Bertso berriak, Trunboik jarriak
Doinua: Pasaiako herritik dator notizia
Gipuzkuak nahi zuen
independentzia
aintzina zen bezala
babesle Frantzia,
Españiak ondoren
ordena bizia
Donostia zezaten
utzi eratxia.
Horri ez zion egin
Castañosek uko
tropa mardula zuen
bere aginduko,
gogor ekin zioten
han sartu orduko
batzuk ez dute, baina,
hori aipatuko.
Zenbat andere, gizon
han akabatuak!
Zenbat janari, pitxi,
ondasun ostuak,
bostehun etxe, berriz,
suak suntsituak
ta sarraskigileak
heroitzat hartuak!!
Bertakoekin zakar
Frantsesekin bigun
lekukoak esanda
mesede egin zigun,
zenbaitek nahiko luke
gera ledin ilun
eskerrak orain askok
gehiago dakigun.
Hile bira hirian
hirurehun lagun
bederatzi mila aurrez
gogora dezagun,
ta izurriak jota
ez jan ez osasun
pentsa festatarako
zer gogo daukagun.
Mila eta seirehun
denera hildako
gehienak gaixotuak
tifusa zen gako,
goseak, hotzak asko
txiro zirelako
ezin da hau ahaztu
larria dalako.
