Xabier Monasterio idazle eta itzultzaile bilbotarrak (1959) hiru hamarkadatik gora darama euskal
letrei lotutako ekoizpenean. Narrazio, eleberri eta itzulpen lanengatik da ezaguna, besteak beste.
Iparreko eleak. Ipar Euskal Herriko testu laginak (Testu Zaharrak, 2020) izan da haren azken argitalpena, izenez klasikoak eta izatez ahantziak diren egile horiek utzi
diguten ondarearen aldarri eta gorazarrea. Betiereko galderei beren gisara erantzuten asmatu zuten
Axular, Leizarraga, Etxepare, Oihenart, Etxeberri eta besteren eskutik mamitzen dira liburuko ideiak. Denborazko eta lurraldezko batasunaren miran, egileak zubiak luzatzen ditu iraganera
eta muga arrotzez bestaldera.
Euskara batua: zein euskara batu?
Kultura, kultur politikaren menpe?
“Iparraldea”, “Hegoaldea”… Eten politikoa, eten kulturala.
Zerk egiten ditu klasikoak “klasiko”?