http://paperekoa.berria.info/iritzia/2012-10-07/010/001/legearen_erresuma.htm

2012-10-07

Azken urtebetean eman ditudan hitzaldietan sumatu dut jendeak ez dakiela, benetan, bizi dugun egoera politikoaren egia zein den. Hedatu den lengoaiak, bere «bakegintza», «normalizazioa» edo «aro berriari» buruzko lelo itxaropentsuekin estaltzen duela etsaiak mendeetan ezkutarazi nahi izan duen egia bera: herri okupatua garela, menderatua.

Lehen okupazioa gerraren bidez ematen da; biolentoa da, menderatzaileak lurralde okupatuko biztanleak erailtzen ditu, emakumeak bortxatzen, senide eta adiskideenganako mendekua ezartzen. Lurrak, ondasunak eta etxeak kentzen dizkie, erakunde politikoak suntsitzen ditu, bereak ezartzeko.

Bigarren okupazioa belaunaldi batek ezagutu duen biolentzia horren mehatxuarekin soilik gertatzen da; biolentzia birtualak biolentzia errealaren lekua hartzen du. Menderatzaileak aski du abisatzea zer gerta litekeen; eta menderatuek zer gerta dakiekeen badakitenez, obeditzen hasten dira. Orduan agertzen da legedia, bigarren okupazioaren funtsezko tresna, menderatuengan ongi sustraitua dagoen beldurraren gainean altxatzen den eraikuntza juridiko-politikoa.

Gerta liteke mende baten ondoren belaunaldi berriak legedi hori kuestionatzen hastea. Orduan estatu menderatzaileak berriro erakutsiko die legedi hori babesten duen biolentziaren neurria, sarraski puntual eta kontrolatu batzuk barreiatuz han-hemenka. Horrekin lortzen du bere indarraren oroimena aktibatzea biztanleen inkontzientean. Behin oroimen hori berpiztuta, beste aldi luze batean aski izango du biolentzia birtualaren mehatxua eginda biztanleria konformagaitza otzantzeko eta apaltzeko.

Beldur hori biztanleen garunaren sakonean txertatzen denean, orduan biztanleak eurak hasiko dira, beren kasa, bizi duten sistema politikoa goraipatzen, ematen dizkien aukerak laudatzen, eta aukera horiek ez aprobetxatzeak dakarzkigukeen galerak azpimarratzen. Herria lokartua geratuko da beste epe luze baterako, erreakzio ahalmenik gabe, pultsu politikorik gabe, estrategia bat diseinatzeko talenturik gabe, itsutasunak ostu diolako egoera ulertzen lagunduko liokeen diagnostikoaren argia.

Horregatik, menderatzaileak proposatzen dituen hauteskundeetan ez lukeela parte hartu behar esaten badu norbaitek, herriak harrituta begiratuko dio pertsona horri, ero bati bezala, eta bat-batean aterako zaio protesta: «Baina… botere guztia haien esku utzi nahi duzu?». Ohartu gabe jadanik badagoela botere guztia haien esku.

Okupazioaren hirugarren fasean dago orain herria. Zenbat eta fase gehiagotan aurrera egin, orduan eta zailago izango du herri menderatuak bere burua integrazioaren ur ilunetatik ateratzen. Ur horietan murgilduta egoteak pentsatzea galarazten dio, joko arauek dauzkaten muga hertsietan irtenbiderik ikusi ezinik.

Politika egiten ari dela pentsatuz, ez du ulertuko zergatik politika horrek ez dituen fruitu bikainagoak ematen, eta hasiko da aitzakia bila, hor, hemen, han eta harantzago. Zirkulua itxia da dagoeneko: biolentzia, beldurra, itsutasuna, nahasmena. Oraindik ere asmatuko du herriak gauza politak esaten, emozioekin eta sentimenduekin jokatzen, baina jarraituko du bere izaerarekin loturak mozten dizkion akulturizazioan murgiltzen gero eta gehiago.

Ahaztuko zaizkio herriari bere burua definitzen duten hitzak, okupazioaren aurreko hiztegia urrun geratu baita. Erauziak izan ziren ideia haiek: Europako beste erresuma batzuen pareko estatu bat osatu genuela euskaldunok, Europako gorteetan ezagutuak ginela gure independentziagatik, gure mugak garaiko mapa guztietan ongi zehazturik zeudela, ea.

Hiztegi propioaren faltan, herri okupatuak menderatzailearen hiztegia erabiltzen du bere buruaz hitz egiteko. Menderatzailearen hiztegiak, ezinbestez, menderatzailearen parte egiten gaitu, eta gure historia ere, menderatzailearen ekintzetan parte hartutako espedizioek osatzen dute. Gaur da eguna, oraindik gure hezkuntza sisteman gure historia propioa kontatu ezin duguna. Sistematik kanpo, bakarka, bolondres taldetxoen laguntzaz eta marginalitate hutsean ikasten dugu euskaldunok gure historia propioa.

Gaur da eguna herriak bere okupazioaren historia ezagutu ere egiten ez duena. Gehienek uste dute Frankorekin hasi zela dena, eta Gernika izan zela euskaldunen odolezko bataioa.

Nafarroako Erresuma legearen erresuma izan zen, euskaldunok geure bizitza antolatzeko geure buruari eman genizkionak. Hura deuseztatu eta menderatzaileak bere legedia ezarri zigun. Baina legedi «inposatua» zena legedi «onartua» bihurtu dugu geure onespenarekin. Legedia da inposizioaren puntu sentibera, puntu klabea, gakoa eta zepoa.

Okupazioaren laugarren eta azken fasea ematen da herri menderatuak legedia «bere» egiten duenean, legedi inposatuari bere askatasun propiorako tresna baliagarriaren balorea ematen dionean. Hortik aurrera, estatu menderatzailearen automatismo hutsak desegingo ditu legedi hori baliatuz abiaturiko ekimen errebelde guztiak.

Bere historia ahaztu duen herriak, izandako boterearen itzulketa bilatu ordez, zapaltzaileak eskaintzen dion boterearen banaketa lehenesten du. Historiari «historizismoa» deitzen dio, ahaztuz gaur indartsuenak diren nazioek urre-zapitan gordetzen dutela euren historia, eta historia horri esker iritsi direla gaurko botere mailara.

Ngugi Wa Thiong idazle afrikarrak Erlea aldizkarian dioen bezala: «Menperatzeko sistema baten azkeneko garaipena da menperatua sistema horren onurak kantatzen hastea».

Legea da sistemaren bihotza. Legeak menperatzaileak sortu zituen bere ekintza terroristari kutsu politikoa emateko, okupazioa iraunarazteko, eta guk okupatuak izan ginela ahazteko. Alferrikakoa da legedi hori etsaiaren kontraesanak salatzeko erabiltzea. Komeni ez zaienean legedia alda dezaketelako nahierara. Hauteskundeak dira legearen berme: herri batek sistema politiko arrotza onartzen duen orena.

Lau uztai menderatzaile ditu herriak: arratsaldeko zortzietan hautestontziak hutsik aurkitzen dituzten egunean emango du herri honek askatasunerako lehen pausoa.

http://paperekoa.berria.info/iritzia/2012-11-04/004/001/zuei_kataluniaren_euskal_miresleoi.htm

2012-11-04

Herri bat menderatua izan denean, hiru jarrera ematen dira bere biztanleen artean:

1-Batzuk ohartzen dira okupazio bat izan zela, eta hala aitortzen dute. Berdin dio noiz, oraintsu ala aspaldixe, denboraren iragaitea ez da garrantzitsua, baizik eta ekintzaren kalitatea. Herri baten okupazioa beti da gertaera lazgarri bat herri horren historian, eta menderatzailearen propaganda lan eskergak ere ez du eraginik izango biztanle hauen memorian. Okupazioaren kontzientzia gordetzen dute, eta saiatzen dira kontzientzia hori zabaltzen, hedatzen eta transmititzen.

Garai bakoitzeko baldintzen arabera borroka egiten dute, eta borroka egitea posible ez bada, borroka egin beharraren oroimena sustraitzen egiten dute lan. Jende hau minoria izan ohi da, baina iraupen gotorrekoa, haien memoriak urteak edo mendeak iraun ditzakeena. Ezer egin gabe egon litezke luzaroan, baina ez egonean bakarrik. Etsita egon litezke, baina itxaropena galdu gabe: badute konfiantza euren bizitzaren mugatasuna gaindi dezakeen indar batengan.

2-Beste batzuk ere ohartzen dira okupazio bat izan zela, baina ez dute esaten. Badute egia lazgarriaren berri, baina ezkutatu egingo dute ideia, denborarekin ahaztua izango den itxaropenaz, okupazioak eskainiko dizkien onurak, abantailak edo erregaliak profitatzeko. Pribilegio hauek haien ondorengoentzat bermatuak gera daitezen, nahasmena bultzatuko dute, okupazio ondorengo erakunde berriak goraipatuz, gobernu berriak herriari ekarri dizkion aurrerapen eta aberastasunak goretsiz.

Okupazioaren kontzientzia suntsitzeko akulturizazioa bultzatuko dute, zatiketa, fragmentazio ideologikoa, iluntasun kontzeptuala, herriak bere historia bere hitzekin eta bere ikuspuntutik kontatzen jakin ez dezan, gertatu zena eta gertatzen ari denari buruzko definizioak ilunduz. Lelo itxura agertzen dute askotan, baina zinikoak dira; baketsu eta herri-maite itxurak egingo dituzte, baina manipulatzaileak dira. Jende hau ere minoria izan ohi da, baina okupazioa onartuz ikasi dute dominazioa hedatzeko baliagarriak diren tresnen erabilera. Izua zabaltzen artistak dira, paralisia, etsipena. Baina beldurti biziko dira beti beldurra ongizatearen oinarri bihurtu duten hauek.

3-Bestetzuk ez dira ohartzen eta ez dakite okupazio bat egon zenik ere. Jende hau gehiengoa izan ohi da, herria deitu ohi dena. Historia nozitu egiten dute, sufrikarioak dira, baina propagandaren monopolioek hedatu duten bertsioa kuestionatzeko ahalmenik gabe, naturala dela uste dute haien egoera, eta naturaltzat hartzen lurralde-fragmentazioak, zatiketa administratiboak, urrunketa emozionalak… identitatearen pitzadura. Nahasmen kontzeptualean heziak, gu euskaldunak garaesango dute, baina Iparraldea Frantzia izango da, eta gure albokoak Nafarrak.

Osotasunaren kontzientzia galdurik, Batasunaren espiritua ebatsirik, denok Nafar Erresumako euskaldun izan ginen tokian haiek eta gu bereizketa ezarririk, normaltzat ikusiko dute lurralde bakoitzak bere prozesu hautesleak izatea, Nafarrei ez diegu esango zer egin behar duten eta antzeko esaldiak jaurtiz, eta onetsiko dute elkar lotuko gaituzten erakundeen sorrera, euro-erregioak eta osteruntzekoak.

Lehen multzoko pertsonak martiri bilakatuko dira, okupatzailearen biolentzia militarrak garbituta, hasieran, eta gero estatuaren biolentzia legitimoak erailak, atzerriratuak edo espetxean ustelduak. Historiaren ahanzturatik haietako batzuen izenak, eginak eta esanak jasoko dira tarteka, gehienetan bertso edo kantuen bidez. Hainbat testu ere agertuko da haiei buruz, ahanzturaren lainopetik arrantzatuak, berridatzi beharrekoak. Orduan erreferente bihurtuko dira oraindik ere bere herria maite dutenentzat.

Bigarren multzokoak politikari bihurtuko dira, administratzaile, legegizon, boterean aditu. Kudeaketa zuzenduko dute, zirkulazioan jarri beharreko mezuen propaganda.

Hirugarren multzoko jendeak, gizarte zabalak, bere lekua bilatzen du historian zehar. Bakan batzuek jauzi egingo dute lehen multzora, sentiberatasun edo adimen berezi batek argiturik, erreferente bilakatzeko. Beste batzuek bigarren multzora igo nahiko dute, politikagintzara, bai sistema menderatzailearen onurak bere probetxurako bideratzeko, edo bai handik herriaren borondatea hobekiago bereganatuko dutelakoan.

Interesgarriena gertatzen da, baldintza zehatz batzuen delineazio estrategikoa definitzen denean, herri horretako multzo handi batek batera jauzi kualitatibo bat ematen duenean: subjektu politikoa bilakatzen denean. Horrek esan nahi du politikoek kontrolpean zeukaten eremuan sartu direla, politikoak desautorizatuz. Herri bat esnatu egin dela esan ohi da orduan. Ezin hobeto deskribatu du prozesua Paul Bilbaok elkarrizketa batean: «Katalunian zabaldu den ziklo honetan poztu nauen lehen gauza herri mugimendutik sortu izana da, eta eztabaida kokatu izana kokatu behar den tokian, eta ez alderdiek nahi zuten tokian. Herriak hartu du hitza, eta gero politikariengana joan dira konpromisoak eskatzera».

Lehen multzoko erreferenteek bizirik gorde zuten askatasun txinpartak masa kolektiboaren borondatea irazeki du, subjektu politikoa sortuz: mendeetako porrota, aldez edo moldez, elikatu eta kudeatu duten politikoen lekua hartu duen indar eraldatzailea. Guk oraindik ez daukagun altxorra.

«Gu ez gara Katalunia», esan zuen Laura Mintegik kanpainan; «Hau ez da Katalunia», esan zuen Pedro Miguel Etxenikek. Eta beste askok. Arrazoia dute. Haiek, populazioaren %20a, kalean (Artur Masen datua), politikariei zer egin behar duten esaten. Gu, populazioaren %65a (EAEko hauteskundeen datua), politikariei entzuten, ea zer egin behar dugun hurrena.

Baina lehen adiskidetzat geneuzkanak, orain ez ditugu maisutzat onartu nahi. Ikasgai ederra eman digute hauteskundeetarako. Ondorengorako ere bai. Ikusiko dugu ea Kataluniako politikariek baduten talenturik herri sublebazio hau hondoratzeko.