El referéndum

http://www.nabarralde.com/es/gogoeta/10904-el-referendum

Josep Perera

Este año se cumplen 800 años exactos de la batalla de Muret, unos hechos que marcaron la historia de Cataluña, la historia de Francia y sobre todo la historia de Occitania.La derrota catalano-occitana fue tan estrepitosa como inesperada, de hecho, dicen las crónicas medievales que antes de comenzar la batalla algunos ya estaban celebrando la victoria.

El derrotismo no es bueno, pero el exceso de euforia tampoco. En Cataluña hace diez años se puso de moda decir que el país desaparecía y que al catalán le quedaban dos días… curiosamente, muchos de los irresponsables que entonces profetizaban el apocalipsis ahora profetizan que la independencia es cosa de semanas. Probablemente este exceso de euforia es lo que nos hace pensar también que una consulta / referendo se ganaría holgadamente, sin ningún problema.

Existen dos tipos de referendos de autodeterminación, los que se ganan y los que se pierden. Los que se ganan son los que se convocan una vez ya se ha declarado la independencia, con tus propias normas y su propio censo, para ratificar una decisión que ya se ha tomado. Los que se pierden son los que se convocan sin haber declarado antes la independencia, con el control, las normas y el censo de los colonizadores. Los croatas y los eslovenos optaron por la primera vía y ganaron, los quebequenses optaron por la segunda vía y perdieron.

De la misma manera que no hay ningún japonés que esté contra la independencia de Japón, ni ningún sueco que esté contra la independencia de Suecia, no debería haber ningún catalán que estuviera contra la independencia de Cataluña, es una cuestión de simple sentido común. De hecho en Cataluña los únicos que tendrían los santos cojones de votar contra la independencia de su propio país son los traidores, para mantener sus privilegios, y los forasteros, por el simple hecho de que no son catalanes, por mucho que trabajen y vivan en Cataluña. En este sentido encuentro sorprendente que aceptemos que un señor de Burgos o una señora Cáceres por el solo hecho de estar empadronados en Cataluña puedan votar para decidir si Cataluña debe ser independiente o no.

La moral de victoria siempre es necesaria, pero lo que no podemos hacer es lanzarnos a la piscina sin saber si hay agua. Un referéndum “autorizado” por el Estado Español, con sus presiones, intoxicaciones y manipulaciones, y con un censo que permita votar a los colonos españoles, como si fueran catalanes, no será nada fácil de ganar, por eso no entiendo muy bien el estrategia que siguen algunos. El objetivo es la independencia, no la consulta, y la independencia se puede conseguir también sin hacer ningún referéndum, simplemente con una declaración unilateral de independencia. El referéndum, si es necesario, se debería hacer después de la proclamación de la independencia, no antes.

Horrela… Gure esku ez dago

http://www.nabarralde.com/es/gogoeta/10904-el-referendum

Horrela… Gure esku ez dago

Tasio Agerre*

Oraintxe jarri da abian ekimen berri bat, “Gure esku dago” izenez. Gure ustez, ordea, gaur egungo egoeran, ez dago baldintzarik euskal aldarrikapen nazionala hor adierazten den moduan planteatzeko. Izan ere, 2005eko “Ibarretxe plana” izan zenaren errepikapena delakoan gaude, J.J. Ibarretxe lehendakari ohiak aurkeztutakoaren oinarri bera baitauka. Berriro ere, bere mugak agerian utzi zituen eta Estatu espainolak hasiera-hasieratik moztu zuen bide beretik ibili behar ote dugu?

“Erabakitzeko eskubide” sonatua tranpa bat da, beste bat gehiago, tranpa guztietan erortzen baikara, haur inozoak bezala. Begiak estalita hartzen dugu parte jolas horretan, eta aurkariak, berriz, zabal-zabalik dauzka, eta gainera berak erabakitzen ditu arauak. Zer da “erabakitzeko eskubidea”? Kontsulta batean bozkatzea? Kontsulta, ados, baina, nork antolatzen du? Zein lurraldetan? Zer-nolako bermeak daude? Zein da horko erabakia babestuko duen agintea? Zein da parte hartuko duen populazioa, zentsua? Eta gaia? Zein izango da galdera? Gainera, zenbat kontsulta egongo lirateke? Gure herrian dauden administrazio adina kontsulta? Estatu bakoitzean bat? Probintzia bakoitzean? Pirinio Atlantiarreko departamendu osoan bat?

“Erabakitzeko eskubidea” ez da nazioarteko Zuzenbide publikoan jasotako figura bat. Nahi demokratiko bat adierazten duen figura testimoniala da, baina ez du inolako balio eratzailerik. Nazioartean, balioa duen gauza bakarra “libre xedatzeko eskubidea” da, “autodeterminazio-eskubide” izenez ezagunagoa.

“Gure esku dago” manifestuan ez da aipatzen nor den ekintzaren subjektua. “Gure” horrekin nori buruz ari den, alegia. “Independentisten” eta “demokraten” arteko totum revolutum bat planteatzen da. Askatze-prozesuaren gunea euskal nazioa da. Baldintza hori gabe, ez dago berez prozesurik. Ezin dira leku berean jarri eta, horrexegatik, plano berean, nazionalki euskaldunak direnak eta beren burua “espainol” edo “frantses” izendatzen dutenak, nahiz eta azken horiek ondoren “euskaldun” direla esan, “euskal eskualdekoak”, alegia. Proiektu historiko honen ekimena gure nazioaren gizarte zibilak eduki behar du, eta ezin da bestela izan. Bera da prozesu hau amaieraraino eramateko bide-orria egin behar duena.

Manifestuan, independentziaren kontra daudenak inplikatu nahi dira hain zuzen ere. Hori tolesgabetasun eta sineskortasun itzelaren erakusgarria da, are gehiago kontuan hartzen badugu inguruko beste prozesu batzuetan, Katalunian adibidez, agerian uzten duten etsaitasuna. Lañotasun horren ordez, helburua jendea independentziaranzko benetako prozesu batera erakartzea delakoan gaude, hau da, subjektu politiko horretara gauzak garbi ikusten ez dituztenak edo zer diren ez dakitenak ekartzea. Horretara bideratu beharko litzateke kanpaina, eta ez herriaren beharrizan demokratikoei erantzuten dieten helburuak urardotzera. Gaurko egoeran, ez dauka balio berbera geure Estatu propioa lortu nahi dugunon posizioak eta gure herria Espainiako eta Frantziako estatuei lotuta jarrai dezan nahi dutenenak. Hori nahasmena sustatzea da. Horixe da haiek “joko demokratikoa” deitzen dutena, errealitatean hala ez bada ere. Euskal Herria Espainiako eta Frantziako estatuen menpe edukitzea ekintza funtsean antidemokratikoa delako.

Gure herrian lortu behar dugun helburua, zalantzarik gabe, independentzia da. Eskozia eta Katalunia zuzen-zuzenean doaz norabide horretan; guk, berriz, atzera egin dugu nabarmen eta, gainera, harrotu egiten gara horretaz. Benetako “erabakitzeko eskubideak”, izatekotan, “autodeterminazio- eskubidea” izan behar du, bestela paper bustia izango da. Ez dira bi fase, lehenbizi “demokrazia” eta gero “independente izan nahi duzun” bozkatu. Ez dago demokraziarik autodeterminazioa gauzatzen ez bada. Eta autodeterminazioaren bidea ez da, hasteko, inperio menperatzaileen bozketa-sistemetatik igarotzen. Sistema politiko espainola eta frantsesa oso ongi diseinatuta daude, beren baitatik eta beren arauen arabera autodeterminazioari dagokion ezer lor ez dadin. Euskal gizarteari zuzendutako manifestu batean, garbi utzi beharko litzateke autodeterminazio-eskubidea, Estatu propio bat izatearena, lehen giza eskubidea dela, hori baita herritarrei gainerako eskubide guztiak bermatzen dizkiena.

Hori horrela, bide-orri bat planteatu eta eztabaidatu behar da, eta oraingo une historikoko errealitate zehatza kontuan hartuta, hau da, lehenik eta behin, Espainiako estatuak duen krisi latza, arlo guztietakoa: ekonomikoa, legitimitateari dagokiona, egiturazko ustelkeriak ekarritakoa, katalanen ekinaldia, etab. Bide-orri horretan, helburu bakarra independentzia lortzea izango dela kontuan hartuta, bideak eta borroka-moldeak erabaki ahal izango dira, baina xede horretara bideratuta betiere. Beste edozein helburu, bidean estatu menperatzaileek egindako kontzesio gisa besterik ez dira izango onargarriak, baina inoiz ez azken helburu gisa.

* Testu honen sinatzaileak: Tasio Agerre, Víctor Alexandre, Luis Mª Mtz Garate, Ferran Suay i Lerma, Mikel Sorauren, Humberto Astibia, Fernando Sánchez Aranaz, Hector Lopez Bofill, José Miguel Mtz Urmeneta, Antton Soroa, Mirari Bereziartua, Jaume Renyer, Angel Rekalde, Patxi Goikoetxea, Beñi Agirre, Marisol Ronkal…